តើការឡើងសម្ពាធឈាមគឺជាអ្វី? ហើយបង្កឡើងដោយអ្វីខ្លះ?
សម្ពាធឈាម គឺជាកម្លាំងនៃការបាញ់ឈាមទៅនឹងជញ្ជាំងសរសៃឈាម ។ បេះដូងច្របាញ់ឈាមទៅក្នុងសរសៃឈាមអាក់ទែ សម្រាប់ផ្តល់ឈាមទៅកាន់ផ្នែកផ្សេងៗនៃរាងកាយ ។ សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់អាចហៅម្យ៉ាងទៀតថា Hypertension វាគឺជាជំងឺដ៏មានគ្រោះថ្នាក់មួយព្រោះវាធ្វើអោយបេះដូងធ្វើការច្រើនជាងមុនក្នុងការច្របាច់ឈាមទៅរាងកាយ និងត្រូវឆ្លងកាត់សរសៃឈាមអាក់ទែដែលរឹងៗ ឬក្រិន ហើយវិវឌ្ឈន៍ទៅជាខ្សោយបេះដូងបាន ។
តើសម្ពាធឈាមប៉ុន្មានទើបធម្មតា?
សម្ពាធឈាមមានច្រើនក្រុមដូចជា៖
• ធម្មតា៖ តិចជាង ១២០/៨០
• ត្រៀមនឹងលើសសម្ពាធឈាម៖ ១២០-១៣៩/៨០-៨៩
• លើសសម្ពាធឈាមដំណាក់កាលទី១៖ ១៤០-១៥៩/៩០-៩៩
• លើសសម្ពាធឈាមដំណាក់កាលទី២៖ ≥១៦០/១០០
មនុស្សដែលមានសម្ពាធឈាមលើសពីតម្លៃធម្មតាគួរតែទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យអំពីរបៀបនៃការបញ្ចុះសម្ពាធឈាមវិញ ។
តើអ្វីទៅធ្វើអោយឡើងសម្ពាធឈាម?
មូលហេតុពិតប្រាកដរបស់ការឡើងសម្ពាធឈាមខ្ពស់គឺមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេ ។ មានកត្តា និងលក្ខខ័ណ្ឌជំងឺជាច្រើនដើរតួក្នុងការកើតបញ្ហាឡើសសម្ពាធឈាមនេះដូចជា៖
• ជក់បារី
• ធាត់ពេក
• កង្វះការហាត់ប្រាណ
• ទទួលទានអាហារប្រៃពេក
• ផឹកស្រាច្រើនពេក
• ស្ត្រេស
• អាយុច្រើន
• បញ្ហាតំនរពូជ
• ប្រវត្តិគ្រួសារធ្លាប់មានអ្នកលើសសម្ពាធឈាម
• ជំងឺតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ
• ជំងឺក្រពេញលើតម្រងនោម និងទីរ៉ូអ៊ីត
ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម Essential
៩៥% នៃករណីលើសសម្ពាធឈាម ចំពោះមូលហេតុគឺមិនទាន់អាចរកឃើញនៅឡើយទេ ។ ការលើសសម្ពាធឈាមប្រភេទនេះហៅថា ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential ។
ថ្វីបើជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential ស្ថិតក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងក្តី វានៅតែមានជាប់ទាក់ទងនឹងកត្តាជាច្រើនផ្សេងៗដែរ ។ សម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់មាននិន្នាការកើតលើមនុស្សទាំងគ្រួសារ ។ បញ្ហាអាយុ និងពូជសាសន៍ក៏ដើរតួជាកត្តាមួយក្នុងរឿងនេះដែរ ។
ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential ក៏ត្រូវបានមានឥទ្ធិពលដ៏ខ្លាំងក្លាដែរពីសំណាក់របបអាហារ និងជីវិតរស់នៅ ។ អ្វីដែលពិសេសគឺទំនាក់ទំនងរវាងអំបិល និងការឡើសសម្ពាធឈាមខ្ពស់គឺជាការពិត ។ មនុស្សដែលរស់នៅ ភាគខាងជើងនៃកោះរបស់ប្រទេសជប៉ុនចូលចិត្តទទួលទានអំបិលច្រើនជាងជនជាតិឯទៀនៅលើសពិភពលោក ហើយក៏មានអត្រានៃអ្នកកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential ខ្ពស់ជាងគេដែរ ។ ផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សដែលមិនបន្ថែមអំបិលទៅក្នុងអាហាររបស់ពួកគេទេ គឺស្ទើរតែមិនមានកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential នេះទាល់តែសោះ ។
ចំនុចសំខាន់នៃអ្នកដែលមានសម្ពាធឈាមខ្ពស់គឺ “ងាយនឹងរងប៉ះពាល់ដោយអំបិល” មានន័យថារាងកាយរបស់ពួកគេទោះបីជាទទួលទានអំបិលតែបន្តិចក៏ដោយ ក៏វាលើសលុបដែលអាចធ្វើអោយឡើងសម្ពាធឈាមខ្ពស់បានដែរ ។ កត្តាផ្សេងៗទៀតដែលជាប់ទាក់ទងនឹងជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Essential រួមមានការធាត់ហួស ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ស្ត្រេស កង្វះអាហារមានជាតិកាលស្យូម ប៉ូតាស្យូម ម៉ាញេស្យូម ខ្វះលំហាត់ប្រាណ និងការប្រមឹករ៉ាំរ៉ៃ ។
ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Secondary
នៅពេលមូលហេតុពិតប្រាករបស់ការឡើងសម្ពាធឈាមត្រូវបានរកឃើញ គេហៅការលើសសម្ពាធឈាមនោះថា ជំងឺលើសសម្ពាធឈាមបែប Secondary ដោយវាបណ្តាលមកពីជំងឺផ្សេង។ ក្នុងចំនោមមូលហេតុនៃជំងឺលើសសម្ពាធឈាមដែលគេស្គាល់គឺជំងឺតម្រងនោមដើរតួនាទីខ្ពស់ជាងគេ ។ ការលើសសម្ពាធឈាមក៏អាចបង្កឡើងដោយសារដុំសាច់ ឬបញ្ហាមិនធម្មតាផ្សេងៗទៀតដែធ្វើអោយក្រពេញលើតម្រងនោមបញ្ចេញអ័រម៉ូនរបស់វាច្រើន ដែលអាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់បាន ។ ថ្នាំពន្យាកំណើតជាពិសេសពពួក Estrogen ការមានផ្ទៃពោះ សុទ្ធតែអាចធ្វើអោយសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ ។
តើនរណាខ្លះទំនងនឹងកើតមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាមខ្ពស់?
• មនុស្សដែលមានសមាជិកគ្រួសារកើតជំងឺលើសសម្ពាធឈាម
• មនុស្សជក់បារី
• ជនជាតិអាហ្វ្រិកកាត់អាមេរិក
• ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ
• ស្ត្រីប្រើថ្នាំពន្យាកំណើត
• មនុស្សអាយុ ៣៥ឆ្នាំ
• មនុស្សធាត់
• មនុស្សមិនសូវធ្វើការងារ
• មនុស្សប្រមឹកនឹងស្រា
• មនុស្សដែលទទួលទានអាហារមានច្រើនខ្លាញ់ ឬអំបិលច្រើន។
